คุณชายผู้ปิดทองหลังพระ ตามรอยศาสตร์พระราชา และสนองพระราชดำริด้านการพัฒนาของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีตลอดพระชนม์ชีพ

ม.ร.ว. ดิศนัดดา ดิศกุล ถึงแก่อนิจกรรมอย่างสงบด้วยโรคติดเชื้อในกระแสโลหิตเมื่อวันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2564 เวลา 10.38 น. สิริอายุ 81 ปี 11 เดือน ม.ร.ว. ดิศนัดดา ดิศกุล เป็นโอรสในหม่อมเจ้าดิศศานุวัติ ดิศกุลและหม่อมเจ้าลุอิสาณ์ ดิศกุล เกิดเมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482 สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี สาขาบริหารธุรกิจ จากมหาวิทยาลัยอินเดียนา (บลูมมิงตัน) ประเทศสหรัฐอเมริกา หลังจากนั้นเข้ารับราชการที่สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ก่อนที่จะได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ดำรงตำแหน่งราชเลขานุการในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีใน พ.ศ. 2510 และสนองพระราชดำริด้านการพัฒนาของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีตลอดพระชนม์ชีพ

นับตั้งแต่ พ.ศ. 2515 ม.ร.ว. ดิศนัดดา ดำรงตำแหน่งเลขาธิการ ประธานคณะกรรมการ และประธานคณะ  ที่ปรึกษาของมูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์ ตามลำดับ เป็นกำลังหลักในการชักนำภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชนพลิกภูเขาหัวโล้นพื้นที่โครงการพัฒนาดอยตุง (พื้นที่ทรงงาน) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเชียงรายประมาณหนึ่งแสนไร่ให้กลายเป็นผืนป่าต้นน้ำอันสมบูรณ์ ทั้งยังลดปัญหาการปลูกพืชเสพติดในวงกว้างตามแนวพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร  และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

ประสบการณ์ในการสนองงานพระราชดำริและความสำเร็จของโครงการพัฒนาดอยตุงฯ ทำให้ ม.ร.ว. ดิศนัดดา ในนามของมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ ได้รับความไว้วางใจจากรัฐบาลไทยและต่างประเทศให้นำประสบการณ์การดำเนินงานไปขยายผลในประเทศเมียนมา ประเทศอินโดนีเซีย และประเทศอัฟกานิสถาน ทำให้ประเทศไทยเป็นที่รู้จักในฐานะต้นแบบของแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืนในระดับโลก

ม.ร.ว. ดิศนัดดาทุ่มเทชีวิตและจิตใจเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ด้อยโอกาสตลอดการทำงานกว่า 50 ปี โดยนอกเหนือจากการบริหารงานมูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์แล้ว ยังร่วมก่อตั้งมูลนิธิปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ มูลนิธิรากแก้ว และโครงการร้อยใจรักษ์เพื่อขยายงานการพัฒนาที่ยั่งยืนให้สัมฤทธิ์ผลอย่างกว้างขวาง

จากการอุทิศตนในการดำเนินงานด้านการพัฒนาอย่างยั่งยืนตลอดมากว่า 50 ปี ม.ร.ว. ดิศนัดดาได้รับการยอมรับและยกย่องจากองค์กรทั้งในและต่างประเทศ อาทิ

– ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาวิชาเทคโนโลยีภูมิทัศน์ สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ ประจำปี 2538

– ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาวิทยาศาสตร์การเกษตร มหาวิทยาลัยมหิดล ประจำปี 2549

– ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาวิชาสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ประจำปี 2551

– หนึ่งในผู้ประกอบการทางสังคมดีเด่น ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก จากมูลนิธิชวอบ (The Schwab Foundation) ประจำปี 2552

– ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาบริหารธุรกิจ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประจำปี 2555

– ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ สถาบันบัณฑิต

พัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ประจำปี 2559

– ศิษย์เก่าผู้ทรงคุณวุฒิได้รับรางวัล Thomas Hart Benton Mural Medallion มหาวิทยาลัยอินเดียนา (บลูมมิงตัน) ประจำปี 2559

.

นอกจากนี้ ม.ร.ว. ดิศนัดดา ยังดำรงตำแหน่งเป็นกรรมการมูลนิธิในพระบรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีหลายแห่ง ได้แก่ มูลนิธิแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (พอ.สว.) มูลนิธิขาเทียม และมูลนิธิถันยรักษ์ ตลอดจนเป็นกรรมการของหน่วยงานชั้นนำต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน

ม.ร.ว. ดิศนัดดา สมรสกับ คุณหญิงพวงร้อย ดิศกุล ณ อยุธยา มีบุตรชาย 2 คน ได้แก่ ม.ล. ดิศปนัดดา ดิศกุล และ ม.ล. ศานติดิศ ดิศกุล

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุดที่ได้รับพระราชทาน คือ มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)