“จิ้กุ่ง เมืองพร้าว” ของดีวิถีชาวสวน ตัวใหญ่ รายได้งาม

พาไปดูชาวบ้านชาวสวนหารายได้พิเศษช่วงเย็นออกหาจิ้กุ่งยักษ์ ที่มีการจองไว้ล่วงหน้า ราคาต่อตัว 2.50 – 3 บาท อีกหนึ่งยอดเมนูของชาวเหนือ ทั้งทอดกรอบ ตำน้ำพริกจี้กุ่ง จะหากินได้เพียงปีละครั้งในห้วงเดือนปลายเดือนกันยายน ไปจนถึงต้นเดือนพฤศจิกายน ตัวพ่อแม่ ที่วางไข่แล้วจะออกจากรูมาตาย พื้นที่จิ้กุ่งอยู่จะสวนที่ปลอดจากสารเคมี ไม่มีการฉีดพ่นยา

ช่วงปลายฝนต้นหนาวแบบนี้ อีกหนึ่งสัตว์ที่ชาวเหนือชอบรับประทานเป็นอย่างมาก จี้กุ่ง หรือ จิ้งหรีดยักษ์ เพราะจะมีช่วงนี้ไปจนถึงราวต้นเดือนพฤศจิกายน จี้กุ่งตัวผู้ตัวเมีย ที่ผสมพันธุ์ออกไข่แล้วก็จะออกจากรู ขึ้นมาตาย ซึ่งชาวบ้าน ตำบลป่าไหน่ อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ ในช่วงบ่ายๆ เย็นๆ จะออกไปตามสวนของเพื่อนบ้าน พร้อมอุปกรณ์ จับจี้กุ่ง ที่ประดิษฐ์ขึ้นเอง แบบง่ายต้นทุ่นไม่กี่ร้อยบาท ขึ้อยู่ใครจะทำขึ้นมามากมาน้อย วิธีง่ายเดินไปตามโคนต้นลำไย จะเห็นขุ่ยของดินอยู่หน้ารู หากมีตัวผู้ตัวเมียจะปิดรูด้วยดินในช่วงเวลากลางวัน และกลางคืนจะเริ่มขุดดินโผล่ขึ้นมา เพียงนำอุปกรณ์ที่ทำขึ้น ชาวบ้านเรียกทางเหนือจะเรียกอุปกรณ์นี้ว่า แร้ว นำเสียบหรืออุปกรณ์ที่ตักดินออก หารู นำตัวแร้วเข้าไปเสียบทิ้งไว้ประมาณ 20 -30 นาที ตัวจี้กุ่ง ที่เห็นแสงแดดจะขึ้นจากรูมาเพื่อขุดดินปิด มาติดในตัวแร้ว ไม่สามารถกลับลงไปได้

นายชาตรี สุวรรณพันธ์ เจ้าของสวนลำไย กล่าวว่า การออกหาจี้กุ่งในช่วงปลายเดือนกันยายน ไปจนถึงต้นเดือนพฤศจิกายน เรียกว่าช่วงปลายฝนต้นหนาว ที่พ่อแม่จิ้กุ่งจะมาขุดรู ตามสวนลำไย ของตนมีเนื้อที่กว่า 8 ไร่ เป็นสวนปลอดสารเคมีไม่ใช้สารเคีฉีดพ่นจึงทำให้มีจิ้กุ่งมาทำรังอยู่ตามโคนต้นลำไยจำนวนมาก จะมีชาวบ้านเข้ามาขอหาจี้กุ่งทุกวัน ราคาตอนนี้ตกตัวละ 2.50 – 3 บาท หากมีอุปกรณ์ดัก 100 อัน ก็จะมีรายได้ 250 -300 บาท ขึ้นอยู่แต่ละคนจะมีอุปกรณ์มากน้อย เป็นอีกหนึ่งอาหารยอดนิยมของชาวเหนือ โดยเฉพาะน้ำพริกจี้กุ่ง หรือทอดกรอบ จะกินเล่น หรือกินเป็นกับข้าวก็ได้ สวนใหญ่จะมีเพื่อนบ้านที่รู้จักจะโทรจองไว้ จะไม่ถึงตลาดนำไปขายเท่าไร และนำมารับประทานกันในครอบครัว

จิ้งโกร่ง หรือ จิ้งหรีดยักษ์ เป็นแมลงชนิดหนึ่งที่สามารถรับประทานได้ มีลักษณะคล้ายกับจิ้งหรีด ชื่อพื้นเมืองอื่นๆของจิ้งโกร่ง คือ อ้ายโกร่ง หัวตะกั่ว จี้กุ่ง ขี้กุ่ง จี่นายโม้ ขี้หนาย จี่ป่ม และ จี่โป่ง ตัวจิ้งโกร่งรูปร่างคล้ายกับจิ้งหรีดค่อนข้างอ้วน มีลำตัวยาวประมาณ 4.5 ซม. กว้าง 1 ซม. มีสีน้ำตาล หนวดยาวแบบเส้นด้าย หัวกลมและใหญ่ ปากแบบกัดกิน ปีกมีลายเส้นเล็กน้อย ตัวผู้สามารถทำเสียงได้โดยใช้ขอบปีกคู่หน้าสีกัน มีอวัยวะฟังเสียงอยู่ที่บริเวณขาหน้า